تحصیل در ایتالیا؛ مدارک و شرایط لازم

ایتالیا به خاطر داشتن برخی دانشگاه‌های تاریخی با برنامه‌های تحصیلی پیشرفته و مقرون به صرفه به یکی از مقاصد محبوب برای متقاضیان تحصیلی تبدیل شده است.

جای تعجبی نیست که دانشگاه‌های ایتالیا هر ساله تعداد زیادی از دانشجویان بین المللی را جذب می‌کنند. اگر به تحصیل در ایتالیا علاقمند هستید، ما در این مقاله همه جزئیات را بررسی خواهیم کرد.

تحصیلات عالی در ایتالیا

ایتالیا دارای یک سیستم آموزش عالی قدیمی است که در همه رشته‌ها، دانشجویانی را از سراسر جهان جذب می‌کند. ایتالیا دارای 13 دانشگاه است که در بین 500 دانشگاه برتر در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان (QS) در سال 2022 قرار دارد. همچنین 25 دانشگاه این کشور در جمع 500 دانشگاه برتر از نگاه تایمز قرار دارد. در میان بهترین دانشگاه‌های ایتالیا می‌توان به دانشگاه پلی تکنیک میلان (139 در لیست QS) و دانشگاه بولونیا (161 در لیست تایمز) اشاره کرد که قدیمی ترین دانشگاه موجود جهان (مربوط به سال 1088) است.

در سال 2020 حدود 96000 دانشجوی بین المللی برای تحصیل به ایتالیا مهاجرت کرده اند.. این رقم حدود 2.9٪ از کل دانشجویان دانشگاه را تشکیل می‌دهد. رومانی، آلبانی و چین سه کشوری بودند که بیشترین سهم را در میان دانشجویان بین المللی در ایتالیا داشته اند. 97 دانشگاه در سراسر ایتالیا وجود دارد که 76 دانشگاه دولتی و 21 دانشگاه خصوصی است.

اگر برای تحصیل به ایتالیا بیایید، سیستم آموزش عالی این کشور مشابه با بسیاری از کشورهای اروپایی است. دانشجویان از سن 18 یا 19 سالگی در آموزش عالی ثبت نام می‌کنند. سال تحصیلی در ایتالیا به دو ترم تقسیم می شود: ترم زمستان (سپتامبر/اکتبر تا ژانویه) و ترم تابستان (فوریه تا جولای). اگرچه اکثر برنامه‌ها به زبان ایتالیایی هستند، کسانی که به دنبال تحصیل به زبان انگلیسی هستند باید بدانند که حدود 500 برنامه به زبان انگلیسی در سراسر ایتالیا تدریس می‌شود.

مدرک لیسانس در ایتالیا

مدارک لیسانس بخشی از اولین دوره آموزش عالی است که معمولاً سه سال طول می‌کشد. شما در هر سال تحصیلی 60 واحد (crediti formativi universitari) دریافت می‌کنید و برای فارغ التحصیلی به قبولی در 180 واحد نیاز دارید.

ورود به دانشگاه‌ها یا موسسات آموزش عالی ایتالیا بر اساس تحصیلات مدرسه است. شما معمولاً باید 12 سال تحصیل را پشت سر گذاشته باشید و دیپلم دبیرستان (diploma di liceo) را برای واجد شرایط بودن در یک مکان به دست آورید. برخی از دانشگاه‌ها فقط دانشجویان با بالاترین امتیاز را می پذیرند یا امتحان ورودی اضافی دارند. دانشجویان بین المللی باید مدارک مشابهی داشته باشند و بسته به زبان آموزشی نیز باید شرایط زبان را برآورده کنند.

در ایتالیا دو نوع مدرک اعطا می‌شود:

• مدرک کارشناسی دانشگاه (Laurea یا Laurea Triennale) – معادل مدرک لیسانس
• مدرک AFAM (Diploma accademico di primo livello) – مدرک غیر دانشگاهی برای برنامه های هنرهای زیبا، موسیقی یا رقص

هر دو مدرک بر اساس چارچوب صلاحیت های اروپایی (EQF) مدارک سطح 6 هستند.

هزینه های تحصیل در مقطع کارشناسی در ایتالیا نسبت به کشورهایی مانند انگلستان و ایالات متحده آمریکا ارزان تر است. با این حال، دانش آموزان معمولا هر سال باید شهریه پرداخت کنند.. انتظار داشته باشید که در دانشگاه های دولتی سالانه تا 5000 یورو و در موسسات خصوصی بین 3000 تا 35000 یورو در سال پرداخت کنید.

متوسط شهریه سالانه یک موسسه دولتی بین 1000 تا 2000 یورو است. دانشجویان اتحادیه اروپا (EU) و انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA – ایسلند، لیختن اشتاین، نروژ، و سوئیس) به اندازه اتباع ایتالیایی باید شهریه پرداخت کنند، در حالی که دانشجویان غیر اتحادیه اروپا / EFTA معمولاً باید شهریه بیشتری پرداخت کنند. با این حال، کمک‌های مالی و کمک هزینه تحصیلی برای کمک به پوشش این هزینه‌ها ارائه می‌شود.

کارشناسی ارشد

مدرک کارشناسی ارشد در ایتالیا دومین دوره تحصیل در آموزش عالی محسوب می‌َود.. این برنامه‌ها معمولاً دو سال به طول می‌انجامد و حدود 120 واحد درسی است. با این حال، برخی از برنامه های یک ساله در زمینه‌هایی مانند حقوق، مهندسی و آموزش وجود دارد. همچنین امکان ثبت نام در یک دوره تحصیلی تک دوره ای (lauree magistrali a ciclo unico) وجود دارد که معمولاً پنج سال طول می‌کشد و تحصیلات مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را ترکیب می‌کند.

برنامه‌های کارشناسی ارشد در ایتالیا با پایان نامه به پایان می‌رسد، مشابه با سایر کشورهای اروپایی. برای دریافت پذیرش باید مدرک تحصیلی مربوط به ایتالیا یا مدرک معادل سطح 6 از خارج از کشور را داشته باشید. دانشجویان بین المللی نیز باید الزامات مربوط به زبان را داشته باشند.

دو نوع مدرک کارشناسی ارشد در ایتالیا عبارتند از:

• مدرک کارشناسی ارشد دانشگاه (laurea magistrale)
• مدرک تحصیلی سطح دوم AFAM (diploma accademico di secondo livello) برای دوره های هنرهای زیبا، موسیقی یا رقص

هزینه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در ایتالیا به طور کلی مانند دوره لیسانس است. بیشتر دانشجویان باید انتظار پرداخت شهریه ای بین 1000 تا 2000 یورو در هر سال را داشته باشند.

برنامه‌های تحصیل دکتری

برنامه تحصیلی دکتری بالاترین سطح مدرک تحصیلی در ایتالیا است که سومین دوره آموزش عالی را شامل می‌شود. دوره‌های دکتری در ایتالیا معمولا حداقل سه سال به طول می‌انجامد که شامل تحقیقات مستقل گسترده در قالب پایان نامه است.

برای ورود به دوره دکترا در ایتالیا باید حداقل مدرک کارشناسی ارشد داشته باشید و ممکن است نیاز به شرکت در یک آزمون ورودی داشته باشید. هزینه‌های سالانه در دوره دکترا تقریبا مشابه با دوره‌های لیسانس و تحصیلات تکمیلی است.

برنامه‌های تحصیلی دکترا در ایتالیا به dottorato di ricerca (دکترای پژوهشی) مشهور هستند.

شرایط عمومی تحصیل در ایتالیا

الزامات ویزا

دانشجویان کشورهای اتحادیه اروپا/EFTA برای تحصیل در ایتالیا نیازی به ویزا شینگن ندارند. با این حال، اگر بیش از سه ماه در ایتالیا بمانند، باید در شهرداری محل اقامت خود و خدمات بهداشت ملی ایتالیا ثبت نام کنند.

دانشجویان غیر اتحادیه اروپا/EFTA معمولاً به ویزای تحصیلی ایتالیا نیاز دارند. دانشجویانی که از برخی کشورها برای تحصیل دوره های کوتاه مدت کمتر از سه ماه می آیند، ممکن است از شرایط ویزا معاف شوند. اگر یک تبعه کشور ثالث هستید که می‌خواهید بیش از سه ماه در ایتالیا تحصیل کنید، باید قبل از سفر از سفارت یا کنسولگری ایتالیا در کشور خود برای ویزای دانشجویی اقدام کنید.

آدرس سفارت ایتالیا در تهران:  تهران ، خيابان حافظ، خيابان نوفل لو شاتو، پلاک 81 

شرایط زبان برای تحصیل در ایتالیا

اگر قصد تحصیل در یک برنامه آموزش عالی به زبان ایتالیایی هستید، باید دانش کافی از زبان ایتالیایی را نشان دهید. در واقع به مدرکی در سطح B2 در مقیاس چارچوب مرجع مشترک اروپایی (CEFR) نیاز دارید. اگر مدرکی دال بر مهارت‌های زبان مانند مدرک زبان یا مدرک زبان ایتالیایی ندارید، ممکن است نیاز به شرکت در یک دوره زبان ایتالیایی یا شرکت در آزمون زبان داشته باشید. برخی از برنامه های تحصیلی در ایتالیا به زبان انگلیسی انجام می‌شود. در این صورت، باید ثابت کنید که سطح زبان انگلیسی شما حداقل در سطح B2 است. شما می توانید این را با یک گواهی زبان انگلیسی که توسط یکی از نهادهای تست استاندارد مانند آیلتس یا تافل صادر شده است، یا اگر مدارک تحصیلی در یک موسسه آموزشی معتبر انگلیسی زبان به دست آورده اید، ثابت کنید.

تأیید مدارک تحصیلی در ایتالیا

ایتالیا به فرآیند بولونیا تعلق دارد که به دنبال استانداردسازی مدارک تحصیلی در سراسر کشورهای اروپایی است. این فرآیند به شما کمک می‌کند که مدارک تحصیلی کشور محل زندگی خود را به راحتی برای ادامه تحصیل در ایتالیا تبدیل کنید. این فرآیند به احترام دانشگاه بولونیا که توافق اولیه در سال 1999 در آن دانشگاه امضا شد، نامگذاری شده است.

شما می توانید مدارک خارجی خود را در ایتالیا از طریق مرکز اطلاعات تحرک معادل تحصیلی (Centro di Informazione sulla Mobilità e le Equivalenze Accademiche – CIMEA) دریافت کنید. این نهاد رسمی در ایتالیا برای شناسایی مدارک بین المللی و صدور بیانیه های قابل مقایسه است. معمولاً باید این کار را از طریق دانشگاهی که برای آن درخواست می‌دهید انجام دهید، بنابراین بهتر است دستورالعمل‌های مربوط به دانشگاه خود را دنبال کنید.

هزینه تحصیل در ایتالیا

ایتالیا یکی از مقرون به صرفه ترین کشورهای اروپایی برای تحصیل محسوب می‌شود. با این حال، هزینه‌ها بسته به محل ثبت نام و ملیت شما متفاوت است. موسسات دولتی ارزان تر هستند و هزینه تحصیل آنها بین 1000 تا 2000 یورو در سال است. با این حال، این هزینه‌ها می‌تواند برای دانشجویان غیر اتحادیه اروپا/EFTA افزایش یابد و برخی از برنامه‌ها تا 4000 یورو یا 5000 یورو در سال برای آن‌ها هزینه داشته باشد.

هزینه های دانشگاه خصوصی در ایتالیا معمولاً گران تر است و بین 6000 تا 20000 یورو در سال متغیر است. باز هم این بستگی به عوامل مختلفی دارد و اتباع کشورهای ثالث هزینه بیشتری باید پرداخت کنند. برخی از موسسات خصوصی هزینه کمتری دریافت می‌کنند و پایین‌ترین قیمت‌ها از حدود 3000 یورو در سال برای اتباع اتحادیه اروپا/EFTA شروع می‌شود.

علاوه بر شهریه، دانشجویان هزینه‌های اقامت و مواد تحصیلی را به همراه هزینه‌های زندگی روزانه می پردازند که در شهرهای بزرگ مانند رم (رم) و میلان (میلانو) گران تر است. با این حال، به طور کلی از بسیاری از کشورهای اروپای شمالی ارزان تر است.

بورسیه تحصیلی در ایتالیا

برای تحصیل در ایتالیا معمولا باید شهریه پرداخت کنید، با این وجود بورسیه‌های تحصیلی مختلفی برای کمک به پرداخت هزینه‌ها وجود دارد. انواع کمک های مالی ارائه شده به دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در ایتالیا شامل کمک های مالی، کمک هزینه تحصیلی، وام های دانشجویی، معافیت از هزینه ها و کمک به هزینه های اقامت و زندگی است. با این حال، بسیاری از این بودجه محدود است، و شما باید با استفاده از ثابت کردن نیاز مالی و یا یک برتری علمی خاص، برای دریافت این مزایا واجد شرایط بودن خود را نشان دهید.

منابع مالی برای تحصیل در ایتالیا عبارتند از:

• بودجه دولتی: وزارت آموزش و پرورش (Ministero dell’Istruzione e del Merito) مقداری بودجه به اتباع کم درآمد ایتالیا و کمک هزینه تحصیلی برای دکترای تحقیقاتی کارشناسی ارشد ارائه می‌کند. برای دانشجویان بین المللی و شهروندان ایتالیایی مقیم خارج از کشور، وزارت امور خارجه و همکاری های بین المللی (Ministero degli Affari Esteri e della Cooperazione Internazionale – MAECI) یک برنامه کمک هزینه تا سقف 900 یورو در ماه برای دانشجویان در رشته‌های خاص ارائه می‌دهد. که باید از طریق وبسایت انگلیسی زبان MAECI درخواست دهید.
• بودجه دانشگاه: اکثر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ایتالیا برنامه‌های مالی مختص به خود را دارند، از معافیت از هزینه‌ها تا بورسیه تحصیلی. باید جزئیات این بودجه‌ها را از سایت موسسات مدنظر خود دریافت کنید.

• بودجه منطقه ای: بسیاری از مناطق ایتالیا برنامه های بورسیه تحصیلی دانشجویی دارند، اگرچه این طرح‌ها اغلب محدود هستند. به عنوان مثال می توان به EDISU Piemonte و DSU Toscana اشاره کرد.
• وام های دانشجویی: وام‌های کم بهره از برخی بانک های ایتالیایی در دسترس است. برخی از دانشگاه ها نیز طرح های وام بدون بهره ارائه می‌دهند.

شما می توانید برای تامین بودجه و بورسیه تحصیلی برای پوشش هزینه‌های تحصیل در ایتالیا در وب سایت‌هایی مانند Study Portals جستجو کنید.

مراحل اپلای برای تحصیل در ایتالیا

هیچ روش مرکزی برای اپلای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ایتالیا وجود ندارد. این بدان معنی است که شما باید مستقیماً برای هر دانشگاه درخواست دهید. هر مؤسسه روش درخواست خود را دارد، بنابراین جزئیات و مهلت‌های زمانی را در وب سایت بررسی کنید. شهروندان اتحادیه اروپا/EFTA می‌توانند مستقیماً به دانشگاه درخواست دهند. اتباع غیر اتحادیه اروپا/EFTA که به ویزای ایتالیا نیاز دارند باید از طریق پورتال دانشگاهی، سفارت ایتالیا یا کنسولگری در کشور خود ثبت نام کنند.

ثبت نام برای اکثر برنامه‌ها معمولا بین فوریه و جولای است. قبل از درخواست ابتدا بررسی کنید تا شرایط دوره را ببینید. می توانید دوره های آموزشی را در وب سایت Universitaly جستجو کنید. برای برخی از دانشگاه ها یا برنامه‌ها، ممکن است لازم باشد قبل از درخواست در یک آزمون ورودی شرکت کنید. مدارک لازم که معمولاً باید ارائه کنید، شامل موارد زیر است:

• پاسپورت معتبر یا شناسنامه عکس دار
• دو قطعه عکس پاسپورت
• فرم درخواست تکمیل شده یا فرم پیش ثبت نام
• اثبات مدارک تحصیلی، ترجمه شده به ایتالیایی، همراه با تأییدیه معادل مدرک
• اثبات تسلط به زبان ایتالیایی (یا انگلیسی در صورت تحصیل در دوره‌های زبان انگلیسی)
• اسناد اضافی در صورت نیاز (به عنوان مثال، توصیه نامه، بیانیه پشتیبانی)

اگر در یک دوره تحصیلی در ایتالیا پذیرفته شدید، در صورت نیاز باید ویزای دانشجویی دریافت کنید. همچنین باید امور مالی خود را ساماندهی کنید و اولین قسط شهریه خود را پرداخت کنید.

اقامت دانشجویی در ایتالیا

به طور کلی می توانید محل اقامت دانشجویی را از طریق دانشگاه خود پیدا کنید. اگرچه اکثر دانشگاه‌ها در ایتالیا سالن‌های اقامتی بزرگی ندارند که در سایر نقاط جهان رایج است، اما اکثر آنها مجموعه‌ای از تسهیلات مسکن دانشجویی را مدیریت می‌کنند و می‌توانند اطلاعاتی در مورد خوابگاه‌ها، اتاق‌های داخل آپارتمان‌های مشترک یا اقامتگاه‌های دانشجویی خاص ارائه دهند.

همچنین می توانید از طریق چندین وب سایت ارائه دهنده خوابگاه دانشجویی به دنبال خوابگاه‌های خصوصی بگردید، از جمله:

• Casita
• Housing Anywhere
• Studentsville
• Uniplaces

اگر فقط برای مدت کوتاهی در ایتالیا می‌مانید، یا به مکانی برای اقامت موقت نیاز دارید، ارزش دارد اتاق‌ها و آپارتمان‌ها را در سایت‌هایی مانند Airbnb یا Homelike را بررسی کنید.

هزینه های اسکان با توجه به موقعیت مکانی، نوع و اینکه آیا یک اتاق یا یک آپارتمان کامل اجاره می‌کنید، متفاوت است. هزینه های معمول در ایتالیا عبارتند از:

• محل اقامت دانشجویی (به عنوان مثال، خوابگاه): 250 تا 400 یورو در ماه
• اتاق مشترک در اقامتگاه خصوصی: 300 تا 600 یورو در ماه
• اجاره آپارتمان یک خوابه: 500 تا 1000 یورو در ماه